مقطع كارشناسي پيوسته رشته فوريتهاي پزشكي پيش بيمارستاني به عنوان يكي از برنامه هاي آموزشي علوم پزشكي مي باشد . دانش آموختگان اين مقطع به عنوان عضوي از تيم سلامت انجام وظيفه مي نمايند . اين افراد با تعهد و دلسوزي براي تشخيص و مداخله سريع مشكلات تهديد كننده زندگي بيمار آموزش ديده اند تا با استفاده از مهارتهاي باليني و مديريتي در كمترين زمان ممكن و با بيشترين بازده مداخلات را ارائه نمايند . نكته قابل توجه در اين رشته پرورش قابليت تفكر انتقادي ، مهارتهاي حل مسئله و مديريت حوادث به طور مستقل در افراد مي باشد . شايان ذكر است كه ضرورت تدوين اين رشته در شصت و هفتمين جلسه شوراي عالي برنامه ريزي علوم پزشكي مورخ ۱۳۹۶/۰۵/۰۱ به تصويب رسيده است.
عنوان و مقطع رشته به فارسي و انگليسي:
كارشناسي پيوسته رشته فوريتهاي پزشكي پيش بيمارستاني
Prehospital Emergency Care ( B.Sc. )
تعريف رشته :
رشته فوريت هاي پزشكي پيش بيمارستاني به عنوان يكي از رشته هاي علوم پزشكي است و محدوده وظايف فارغ التحصيلان اين رشته ارائه خدمات درماني به طور مستقل در مواجهه با بيماران اورژانسي و مصدومين ناشي از تصادفات ، حوادث و بلايا پيش از رسيدن به مراكز درماني بيمارستاني مطابق با دستورالعمل هاي مربوطه ميباشد . همچنين اين افراد به عنوان بازوي فعال عملياتي در تمامي بحران ها و حوادث غير مترقبه آمادگي و توانايي امداد و كمك رساني به مصدومين را دارند . دانش آموختگان اين رشته ضمن مديريت صحنه حادثه و حفظ سلامت فردي خود و ساير افراد حاضر در صحنه حوادث در تمامي شهر ها و جاده ها ، با استفاده از آمبولانس هاي زميني و هوايي و دريايي و ريلي به كمك بيماران و مصدومين اورژانس شتافته و هميشه و در همه حال آماده خدمت رساني هستند . همچنين با مديريت حوادث و بلايا و امداد رساني در بحران هاي طبيعي و انسان ساز سطح سلامت جامعه را ارتقا مي بخشند.
تاريخچه و سير تكاملي دوره در جهان و ايران :
امداد رساني به نيازمندان در شرايط بحراني ناشي از بلايا و حوادث مختلف در فطرت و نهاد تمامي انسانها وجود دارد و لزوم وجود موسسات امداد رساني در چنين شرايطي از ضروريات عملكردي در هر جامعه اي مي باشد . رشته فوريتهاي پزشكي به عنوان يك تخصص حرفه اي از دهه ۱۹۶۰ ميلادي در آمريكا پايه گذاري شده و پس از نيم قرن اصلاحات پيشرفتهاي بسيار مطلوبي در زمينه هاي مختلف در اين رشته صورت گرفته است . در ايران نيز در سال ۱۳۵۳ بدنبال فرور ريختن سقف فرودگاه مهرآباد و برجاي گذاشتن خسارات جاني و مالي ، دولت وقت تصميم به تاسيس " اورژانس پيش بيمارستاني " گرفت و در همان سال تربيت نيروي هاي مورد نياز تحت نظر كارشناسان خارجي طي دوره ۶ ماهه صورت گرفت در سال ۱۳۵۴ مركز اورژانس تهران با ۷ پايگاه راه اندازي گرديد و متعاقب آن مركز اطلاعات اورژانس ۱۱۵ شهرستانها نيز تشكيل شد . مراكز اورژانس ۱۱۵ تا سال ۱۳۷۶ متاسفانه هيچ روند تكاملي نداشته و در اين سال دولت طرح ساماندهي اورژانس ها را از اولويت هاي برنامه وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي اعلام نمود و در همين راستا با همكاري متخصصين مختلف مشخصات كلي برنامه و سرفصل دروس رشته فوريتهاي پزشكي تدوين و در هشتمين جلسه شوراي عالي برنامه ريزي علوم پزشكي مورخ ۷۹/۴/۱۱ به تصويب رسيد . از سال ۱۳۸۱ با جذب دانشجو به صورت نيمه متمركز در تعداد محدودي از دانشگاهها ، تربيت نيروي متخصص در اين رشته وارد مرحله جديدي گرديد ، از سال ۱۳۸۵ با توجه به نياز مبرم به خدمات دانش آموختگان ، اين رشته در ۳۰ دانشگاه علوم پزشكي كشور راه اندازي و تربيت دانشجو در آنها در حال اجرا است.
جايگاه شغلي دانش آموختگان :
دانش آموختگان اين دوره مي توانند در جايگاه هاي زير انجام وظيفه نمايند:
- پايگاههاي اورژانس شهري و جاده اي پيش بيمارستان
- مراكز مديريت اورژانس پيش بيمارستاني
- كلينيك هاي اورژانس بيمارستاني ( تيم احيا و تريال )
- مراكز آمبولانس خصوصي
توانمندي و مهارت هاي مورد انتظار براي دانش آموختگان
الف)توانمندي هاي عمومي مورد انتظار:
- مهارتهاي ارتباطي و تعامل با بيمار ، همراهان و مردم
- آموزش
- پژوهش در زمينه فوريتهاي پزشكي پيش بيمارستاني و مقالات علمي
- تفكر نقادانه و مهارت هاي حل مسئله
- مهارت هاي مديريت ( سياستگذاري - برنامه ريزي سازماندهي پايش ، نظارت و كنترل - ارزشيابي) مبتني بر شواهد
- حرفه اي گرايي ( Professionalism )
- مديريت استرس
- مديريت زمان
ب)توانمندي هاي اختصاصي مورد انتظار:
- كسب مهارت هاي ارتباطي
- كسب مهارت در انجام اقدامات مراقبتي - درماني تهاجمي و غير تهاجمي در حوزه اورژانس پيش بيمارستاني
- كسب مهارت در انجام اقدامات نجات بخشحيات
- كسب مهارت در مديريت شرايط مختلف در بحرانهاي طبيعي و غير طبيعي و پدافند غير عامل
- كسب مهارت كار تيمي
- كسب مهارت در مستند سازي
- كسب مهارت در گزارش دهي
- كسب مهارت در تعيين اولويتهاي مراقبت اورژانس وديسيج ( ترياژ )
- كسب مهارت هاي حرفه اي رانندگي آمبولانس
- كسب مهارت نگهداري و تعمير تجهيزات آمبولانس